Chọi dế hay đá dế, đấu dế là một trò chơi chiến đấu giữa hai con dế đực để mua vui cho người xem. Dế chọi phải là con dế đực. Chọi dế là một thú vui của nhiều người. Thường thì trẻ con thường tự mò mẫm bắt dế tự nhiên rồi cho đá chọi với nhau. Ở Trung Quốc, chọi dế đã có hơn 1.000 năm lịch sử.

Vậy tại sao dế lại thích chọi nhau?

Lý do là vì đây chính là tập tính, thói quen sinh hoạt không thể tách rời của loài dế. Dế mèn thích sống một mình trong hang đất, ưa cô độc, không thích hợp quần và tuyệt đối không thích ở cùng với con đồng tính.

Mặc dù, dế đực có cùng sống với một con dế cái, nhưng quyết không bao giờ chịu chung sống với một con dế đực khác cùng loài. Tính cách cô độc bẩm sinh này khiến nó không thể dung nạp dế đực làm bạn, nên khi giáp mặt là chúng chọi nhau ngay.

Dế chọi nhỏ hơn dế mèn và có thân đen bóng hoặc nâu sẫm, đầu cánh có một chấm vàng. Con dế chọi tốt là con dế đực nhanh nhẹn đầu to, vai rộng, bụng nhỏ, chân cao, càng mập, râu dài mướt, cánh nổi rõ từng đường vân.

Khi cửa lồng được mở lên, trông thấy nhau một trong hai con dế sẽ xông sang chuồng bên, ít khi chúng đánh nhau ngay, kiểu đó chỉ có ở những con dế mới được chủ cho chọi thử. Những con dế đã quen hay tạo dáng để ra oai, con thì lặng lẽ vuốt râu để dò xét, con thì rung cánh gáy lên một tràng ròn rã. Trong khi chọi, mỗi con có một miếng đòn riêng biệt. Sở trường của dế lúc đánh nhau là tận dụng cặp răng sắc và đôi càng khoẻ bám đầy gai nhọn hoắt. Có con lúc đầu lầm lì, chỉ né tránh rồi quay càng đá mạnh vào phần giữa đầu và vai làm gẫy cổ. Có con, vừa vào trận đã tấn công dữ dội để nhanh chóng cắn thủng bụng.