bệnh đột quỵ , bị đột quỵ nên làm gì , cách phòng bệnh đột quỵ , cách xử lý người bị đột quỵ , đấu hiệu đột quỵ , đột quỵ là gì , nguyên nhân gây đột quỵ
Share
Lost your password? Please enter your email address. You will receive a link and will create a new password via email.
Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm, có thể gây ra tử vong hoặc di chứng nặng nề cho người bệnh. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương do quá trình cấp máu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể. Khi đó, não bộ sẽ thiếu oxy và dinh dưỡng để nuôi các tế bào não, dẫn đến các triệu chứng như liệt một phần cơ thể, khó nói, khó hiểu hay mất ý thức.
Có hai loại đột quỵ chính là:
Đột quỵ do thiếu máu: Chiếm khoảng 85% số ca đột quỵ. Đây là loại đột quỵ do các cục máu đông hoặc các mảnh vỡ xơ vữa từ tim hay các mạch máu khác lưu thông lên não và làm tắc nghẽn một hoặc nhiều động mạch não. Khi đó, phần não được nuôi dưỡng bởi mạch máu này sẽ không được cung cấp oxy và dinh dưỡng và dần chết đi.
Đột quỵ do xuất huyết: Chiếm khoảng 15% số ca đột quỵ. Đây là loại đột quỵ do có một mạch máu trong não bị vỡ và gây ra xuất huyết trong não hoặc giữa các lớp biểu niêm của não. Xuất huyết này sẽ gây áp lực lên phần não xung quanh và ngăn cản sự tuần hoàn của máu trong não.
Nguyên nhân gây ra hai loại đột quỵ này có thể khác nhau.
Một số nguyên nhân phổ biến của đột quỵ do thiếu máu là:
Rối loạn nhịp tim (như rung nhĩ).
Bệnh tim (như tim hở van).
Bệnh xơ vữa (đông kết) của các mạch máu (đặc biệt là carotid).
Bệnh tiểu đường.
Hút thuốc lá.
Cao huyết áp.
Cao cholesterol.
Béo phì.
Thiếu vận động.
Một số nguyên nhân phổ biến của đột quỵ do xuất huyết là:
Cao huyết áp (là nguyên nhân hàng đầu).
Dùng thuốc chống coagulation (làm loãng máu) quá liều hoặc không kiểm soát.
Bệnh mạch máu dị dạng (như AVM).
Bệnh mạch máu phình (như aneurysm).
Bệnh gan nặng.
U não.
Chấn thương sọ não.
Để phòng tránh đột quỵ, người bệnh cần chú ý đến các yếu tố nguy cơ và có những biện pháp điều trị và thay đổi lối sống kịp thời. Một số biện pháp phòng tránh đột quỵ là:
Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra đột quỵ. Người bệnh nên đo huyết áp thường xuyên và tuân thủ chỉ định của bác sĩ về việc dùng thuốc hạ huyết áp. Ngoài ra, nên giảm lượng muối trong chế độ ăn uống và tránh các tác nhân gây căng thẳng.
Kiểm soát cholesterol: Cholesterol cao có thể gây xơ vữa và tắc nghẽn các mạch máu. Người bệnh nên kiểm tra mức cholesterol trong máu ít nhất 6 tháng một lần và dùng thuốc giảm cholesterol theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, nên ăn ít chất béo bão hòa và chất béo trans, ăn nhiều rau quả và ngũ cốc nguyên hạt.
Kiểm soát tiểu đường: Tiểu đường là một yếu tố nguy cơ gây tổn thương các mạch máu. Người bệnh nên kiểm tra mức đường trong máu thường xuyên và dùng thuốc điều trị tiểu đường theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, nên ăn uống cân bằng và tập luyện thể dục để duy trì cân nặng khỏe mạnh.
Bỏ thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ gây xơ vữa, tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim. Người bệnh nên từ bỏ hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc ít nhất là giảm thiểu lượng thuốc lá tiêu thụ hàng ngày. Có thể nhờ sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè hoặc các chương trình cai thuốc lá để có kết quả tốt hơn
Không rượu bia, thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá là những tác nhân gây hại cho tim mạch và mạch máu. Người bệnh nên hạn chế hoặc ngừng sử dụng rượu bia và thuốc lá để giảm nguy cơ đột quỵ.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Người bệnh nên thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý có liên quan đến đột quỵ như cao huyết áp, mỡ máu, tiểu đường…. Ngoài ra, nên kiểm tra các chỉ số như huyết áp, cholesterol, đường huyết… để có biện pháp điều trị kịp thời.
Sống lạc quan: Tâm trạng vui vẻ và lạc quan giúp giảm căng thẳng và lo âu, làm giảm nguy cơ đột quỵ. Người bệnh nên tìm những hoạt động thư giãn như nghe nhạc, đọc sách, chơi thể thao… để nâng cao tinh thần.
Giữ ấm cơ thể: Nhiệt độ lạnh có thể làm co cứng các mạch máu và gây tăng huyết áp, làm tăng nguy cơ đột quỵ. Người bệnh nên mặc ấm vào mùa đông và tránh tiếp xúc với không khí lạnh.
Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục giúp tăng cường tuần hoàn máu trong cơ thể, nâng cao sức khỏe, giúp tim khỏe mạnh. Người bệnh nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày và chọn những bộ môn phù hợp với sức khỏe và thể trạng của mình.
Điều trị các bệnh liên quan: Nếu người bệnh đã mắc các bệnh lý có liên quan đến đột quỵ như cao huyết áp, mỡ máu, tiểu đường… thì cần điều trị kịp thời và tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Việc điều trị các bệnh này sẽ giảm nguy cơ biến chứng và tái phát của đột quỵ.
Đó là những cách phòng tránh đột quỵ hiệu quả mà người bệnh có thể áp dụng trong cuộc sống hàng ngày. Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, ngoài việc phòng tránh, người bệnh cũng cần biết nhận biết các dấu hiệu sớm của đột quỵ để có thể xin cấp cứu kịp thời.
Một số dấu hiệu sớm của đột quỵ là:
Nên đến gặp bác sĩ hoặc gọi cấp cứu nếu bạn có một trong các triệu chứng đột quỵ sau:
Đột ngột bị tê, có cảm giác châm chích, yếu hoặc không thể cử động mặt, tay hoặc chân, đặc biệt khi chỉ xảy ra ở một bên cơ thể.
Thay đổi thị lực đột ngột.
Không thể nói hoặc khó nói.
Đột ngột lú lẫn hoặc gặp vấn đề trong việc hiểu những câu đơn giản.
Đột ngột gặp vấn đề trong việc đi lại hoặc giữ thăng bằng.
Đau đầu dữ dội khác với những cơn đau đầu trước đây.
Có dấu hiệu của thiếu máu não thoáng qua hoặc tai biến, ngay cả khi các triệu chứng đã biến mất.
Đang uống aspirin hoặc các thuốc chống đông máu khác và bạn thấy dấu hiệu của chảy máu.
Có triệu chứng của huyết khối tĩnh mạch sâu gồm: đỏ, nóng và đau một vùng cụ thể trên cánh tay hoặc chân.
Thấy cánh tay hoặc chân bị ảnh hưởng ngày càng cứng hơn và bạn không thể duỗi thẳng nó ra được (co cứng).
Có dấu hiệu của nhiễm trùng tiểu, bao gồm sốt, tiểu đau, tiểu ra máu và đau thắt lưng.
Khi bị đột quỵ, người bệnh cần được cấp cứu sớm tại các cơ sở y tế để có thể giảm nguy cơ tử vong và biến chứng. Tuy nhiên, trước khi đến bệnh viện, người nhà hoặc người chứng kiến có thể làm một số biện pháp xử lý khi bị đột quỵ để hỗ trợ người bệnh.
Một số cách xử lý khi bị đột quỵ là:
- Đỡ người bệnh để không bị ngã gây chấn thương.
- Để người bệnh nằm xuống chỗ thoáng, nghiêng qua một bên nếu nôn ói.
- Móc hết đờm, nhớt để bệnh nhân dễ thở.
- Nới lỏng quần áo để người bệnh thở dễ dàng hơn.
- Đo huyết áp và nhiệt độ cơ thể của người bệnh.
- Nếu người bệnh có huyết áp cao, có thể cho uống thuốc hạ huyết áp theo chỉ định của bác sĩ.
- Nếu người bệnh có nhiệt độ cơ thể cao, có thể cho uống thuốc hạ sốt hoặc dùng khăn ướt lau mát.
- Không cho người bệnh uống nước hoặc ăn gì khi chưa được kiểm tra phản xạ nuốt.
- Không cạo gió, xoa bóp hoặc dùng các biện pháp dân gian khác cho người bệnh vì có thể gây nguy hiểm.
- Gọi điện thoại cho số 115 để được hỗ trợ kịp thời.
- Trong lúc chờ cấp cứu, nói chuyện với người bệnh để giữ cho họ tỉnh táo và yên tâm.
- Nếu có thể, ghi lại thời gian xuất hiện các triệu chứng của người bệnh để báo cho bác sĩ biết.
Đó là những biện pháp xử lý khi bị đột quỵ mà bạn có thể áp dụng trong trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, bạn cũng nên biết cách phòng tránh đột quỵ bằng cách chăm sóc sức khỏe, ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và điều trị các bệnh liên quan. Mong rằng bạn đã có được những thông tin hữu ích về căn bệnh này. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và an toàn!
Thongthai.vn
Nguồn tham khảo:
Ferri, Fred. Ferri’s Netter Patient Advisor. Philadelphia, PA: Saunders / Elsevier, 2012.
Porter, R. S., Kaplan, J. L., Homeier, B. P., & Albert, R. K. (2009). The Merck manual home health handbook. Whitehouse Station, NJ, Merck Research Laboratories.
Stroke http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/stroke/symptoms-causes/dxc-20117265.
Stroke https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000726.htm.
Ginkgo biloba. https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/benefits-ginkgo-biloba.
Trả lời câu hỏi