Bệnh ung thư đại tràng là một trong những loại ung thư phổ biến và nguy hiểm ở Việt Nam. Bệnh có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy bệnh ung thư đại tràng là gì? Nguyên nhân do đâu? Triệu chứng như thế nào? Cách phòng tránh và điều trị ra sao? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về căn bệnh này.

Bệnh ung thư đại tràng là gì?

Bệnh ung thư đại tràng (hay còn gọi là ung thư đại trực tràng, ung thư ruột kết) là căn bệnh khởi nguồn từ ruột kết, trực tràng hoặc manh tràng, gây ra bởi sự phát triển bất thường của các tế bào có khả năng xâm lấn hoặc lan rộng tới các bộ phận khác của cơ thể.

Ruột kết, trực tràng và manh tràng là những phần của ruột già, nằm ở phần dưới của hệ tiêu hóa. Ruột già có chức năng hấp thu nước và chất dinh dưỡng từ thức ăn đã tiêu hóa và tạo thành phân.

Bệnh ung thư đại tràng thường bắt đầu từ polyp được hình thành trong ruột già và trực tràng. Polyp là những u nhú lồi ra từ niêm mạc của ruột già. Polyp có thể lành tính hoặc ác tính. Qua thời gian, các polyp ác tính có thể tiến triển thành ung thư.

Do đó, phát hiện và loại bỏ polyp là một trong những phương pháp giúp bạn phòng ngừa ung thư đại tràng hiệu quả.

Nguyên nhân gây bệnh ung thư đại tràng.

Hiện nay, vẫn chưa có kết luận chính xác về nguyên nhân gây bệnh ung thư đại tràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã tìm ra những yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh này, bao gồm:

Di truyền: Nếu bạn có người thân trong gia đình mắc bệnh ung thư đại tràng hoặc polyp ác tính, bạn có nguy cơ cao hơn mắc bệnh này. Đặc biệt, nếu người thân mắc bệnh ở tuổi dưới 50 hoặc có hai người trong gia đình mắc bệnh, nguy cơ sẽ cao hơn nữa.

Mắc một số bệnh về đường ruột: Những người mắc bệnh viêm loét đại tràng kéo dài, bệnh polyp đại tràng hoặc bệnh Crohn (một loại bệnh viêm ruột) có nguy cơ cao hơn mắc bệnh ung thư đại tràng.

Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thịt đỏ, thịt chế biến, chất béo động vật và ít rau quả có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng. Ngược lại, ăn nhiều chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh này.

Hút thuốc lá và uống rượu: Hút thuốc lá và uống rượu là những yếu tố gây hại cho sức khỏe nói chung và ruột già nói riêng. Các chất độc trong thuốc lá và rượu có thể gây tổn thương niêm mạc ruột già và làm tăng nguy cơ phát triển các tế bào ung thư.

Béo phì và thiếu vận động: Béo phì và thiếu vận động là những yếu tố gây nên nhiều bệnh mãn tính, trong đó có ung thư đại tràng. Béo phì có thể làm tăng lượng insulin và các hormone sinh dục trong máu, gây kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư. Thiếu vận động có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và làm tăng thời gian tiếp xúc của các chất gây ung thư với niêm mạc ruột già.

Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng tăng lên theo tuổi tác. Hầu hết các ca mắc bệnh này đều ở độ tuổi trên 50. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh cũng xuất hiện ở những người trẻ hơn.

Dấu hiệu nhận biết bệnh ung thư đại tràng.

Bệnh ung thư đại tràng có thể không gây ra triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm. Khi bệnh tiến triển, bạn có thể gặp một số dấu hiệu sau:

1. Cảm thấy đau âm ỉ hoặc cơn đau không liên quan tới bữa ăn hay đi ngoài. Đau có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào của bụng, tùy thuộc vào vị trí của khối u. Đôi khi bạn cũng có thể cảm thấy nặng bụng hoặc căng bụng.

2. Gặp tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài, hoặc xen kẽ nhau. Bạn cũng có thể cảm thấy không thoải mái khi đi ngoài hoặc không đi hết được phân. Điều này do khối u chiếm không gian của ruột già và làm hẹp lỗ thông.

3. Thấy máu tươi hoặc máu đen trong phân hoặc trên giấy vệ sinh. Máu có thể do khối u bị tổn thương khi phân đi qua. Tuy nhiên, chảy máu đường ruột cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác như bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn, viêm loét dạ dày… Do đó, bạn cần đi khám để xác định chính xác nguyên nhân.

4. Sụt cân không rõ nguyên nhân do khối u tiêu thụ nhiều chất dinh dưỡng hoặc làm giảm sự hấp thu của ruột già. Bạn cũng có thể cảm thấy mệt mỏi do thiếu máu do chảy máu đường ruột.

5. Phát hiện sưng hạch bạch huyết ở vùng nách, cổ hoặc bụng. Đây là dấu hiệu cho thấy ung thư đã lan tới hệ bạch huyết.

Ung thư đại tràng có chữa được không?

Hiệu quả của việc điều trị bệnh ung thư đại tràng còn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, vị trí khối u, giai đoạn của bệnh ung thư và các bệnh lý nền đi kèm khác.

Việc phát hiện bệnh sớm, bệnh chỉ mới ở giai đoạn đầu sẽ nâng cao tỷ lệ điều trị thành công.

Ngược lại, khi khối u đã tấn công sang các bộ phận khác thì việc loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư sẽ rất khó khăn. Dù vậy, rất nhiều bệnh nhân vẫn sống dài lâu và khỏe mạnh hơn nhờ điều trị tích cực, duy trì lối sống lành mạnh và tinh thần lạc quan.

Cách phòng tránh bệnh ung thư đại tràng như thế nào?

Bệnh ung thư đại tràng có thể phòng tránh được bằng những cách sau:

1. Bạn nên ăn nhiều rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và các loại thực phẩm giàu chất xơ. Bạn nên hạn chế ăn nhiều thịt đỏ, thịt chế biến, chất béo động vật và các loại thực phẩm có chứa nitrat (như xúc xích, giăm bông…). Bạn cũng nên uống nhiều nước và tránh uống quá nhiều rượu.

2. Bạn nên duy trì một lối sống năng động và vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày. Vận động có thể giúp bạn giảm cân, tăng sức đề kháng và kích thích quá trình tiêu hóa.

3.Hạn chế hút thuốc lá, một yếu tố gây hại cho sức khỏe nói chung và ruột già nói riêng. Bạn nên cố gắng bỏ hoặc giảm thiểu lượng thuốc lá hút mỗi ngày.

4. Bạn nên đi tầm soát ung thư đại tràng từ tuổi 50 hoặc sớm hơn nếu có người thân trong gia đình mắc bệnh này. Tầm soát sớm có thể giúp bạn phát hiện và loại bỏ polyp ác tính hoặc ung thư ở giai đoạn sớm. Có nhiều phương pháp tầm soát ung thư đại tràng như: xét nghiệm phân ẩn máu, soi trực tràng, soi toàn bộ ruột già… Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để chọn phương pháp phù hợp với bạn.

Cách điều trị bệnh ung thư đại tràng.

Bệnh ung thư đại tràng có thể điều trị được theo giai đoạn và vị trí của khối u. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau như: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, sinh học trị… Các bác sĩ sẽ chọn lựa phương pháp điều trị tốt nhất phù hợp với tình trạng của bạn.

Phẫu thuật: Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho bệnh ung thư đại tràng. Phẫu thuật có thể loại bỏ khối u và một phần ruột già xung quanh. Nếu khối u đã lan tới các bộ phận khác như gan, phổi… thì cũng có thể loại bỏ được. Sau khi loại bỏ khối u, bác sĩ có thể nối lại hai đầu ruột già hoặc tạo một lỗ thông ở bụng để dẫn phân ra ngoài (colostomy).

Hóa trị: Hóa trị là việc sử dụng các loại thuốc chống ung thư để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc ngăn chặn sự phát triển của chúng. Hóa trị có thể được dùng trước hoặc sau khi phẫu thuật để giảm kích thước của khối u hoặc ngăn ngừa sự tái phát của bệnh. Hóa trị cũng có thể được dùng cho những người không thể phẫu thuật hoặc đã lan tới các bộ phận xa.

Xạ trị: Xạ trị là việc sử dụng các tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc ngăn chặn sự phát triển của chúng. Xạ trị có thể được dùng trước hoặc sau khi phẫu thuật để giảm kích thước của khối u hoặc ngăn ngừa sự tái phát của bệnh. Xạ trị cũng có thể được dùng cho những người không thể phẫu thuật hoặc đã lan tới các bộ phận xa.

Sinh học: Đây là việc sử dụng các loại thuốc sinh học để kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc ngăn chặn sự phát triển của chúng. Sinh học trị có thể được dùng kết hợp với hóa trị hoặc xạ trị để tăng hiệu quả điều trị.

Kết luận.

Bệnh ung thư đại tràng là một căn bệnh nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, bạn nên chú ý đến những yếu tố nguy cơ và những triệu chứng cảnh báo của bệnh để đi tầm soát và điều trị sớm. Bạn cũng nên duy trì một lối sống lành mạnh và một chế độ ăn uống khoa học để phòng ngừa bệnh ung thư đại tràng.

Thongthai.vn

---

Tham khảo:

cancer.org