Đặt câu hỏi đúng không chỉ là điều thiết yếu cho việc học tập hiệu quả, tức là học những cái khó với tốc độ nhanh, mà còn là chìa khóa để cải thiện kỹ năng trong bất kỳ lĩnh vực hay nghề nghiệp nào của bạn. Có hai khía cạnh quan trọng của việc đặt câu hỏi đúng. Khía cạnh đầu tiên là về loại câu hỏi bạn tự hỏi bản thân.

Bạn có thể tự hỏi: “Tại sao tôi không thể làm được điều này?” hoặc “Làm thế nào tôi có thể làm được điều này?”. Bạn có thấy sự khác biệt không? Câu hỏi đầu tiên khiến bạn cảm thấy bất lực và chán nản, trong khi câu hỏi thứ hai khiến bạn cảm thấy động lực và sáng tạo. Do đó, bạn nên hỏi bản thân những câu hỏi mang tính giải pháp, không phải những câu hỏi mang tính vấn đề.

Khía cạnh thứ hai là về loại câu hỏi bạn hỏi người khác. Bạn có biết rằng việc hỏi câu hỏi tốt có thể giúp bạn thiết lập mối quan hệ, khơi gợi ý tưởng, và cải thiện hiệu suất không? Tuy nhiên, không phải tất cả các câu hỏi đều có hiệu quả như nhau. Bạn nên tránh những câu hỏi đóng, chỉ có câu trả lời có hay không, mà nên sử dụng những câu hỏi mở, khuyến khích người trả lời chia sẻ thông tin và suy nghĩ của họ.

Ví dụ, bạn có thể hỏi: “Bạn có thích công việc này không?” hoặc “Bạn thích điều gì nhất về công việc này?”. Câu hỏi đầu tiên chỉ yêu cầu một câu trả lời đơn giản, trong khi câu hỏi thứ hai mở ra khả năng cho một cuộc trò chuyện sâu sắc và ý nghĩa hơn.

Nhiều khi chỉ cần nghe câu hỏi là có thể biết tầm kiến thức của một người, một lãnh đạo biết đặt câu hỏi đúng có thể giúp khai phá hết khả năng tiềm ẩn của nhân viên và một người tự đặt câu hỏi đúng cho chính mình còn quan trọng hơn cả câu trả lời.

Vậy, làm thế nào để bạn có thể đặt câu hỏi đúng? Sau đây là một số gợi ý cho bạn.

Bắt đầu bằng việc tự hỏi bản thân. Như đã nói ở trên, khía cạnh quan trọng nhất là bạn phải biết cách tự hỏi bản thân những câu hỏi đúng. Hãy chú ý luôn đặt những câu hỏi mang tính giải pháp – tức là những câu hỏi giúp bạn tìm ra cách làm tốt hơn, không phải những câu hỏi khiến bạn cảm thấy tồi tệ về bản thân.

Hãy tò mò và khám phá. Đừng ngại hỏi những câu hỏi mà bạn không biết câu trả lời. Đó là cách duy nhất để bạn học được điều mới. Hãy hỏi những câu hỏi mà bạn thực sự quan tâm và muốn biết. Đừng hỏi những câu hỏi chỉ vì muốn tỏ ra thông minh hay để làm hài lòng người khác. Cái này rất nhiều người mắc, khi thường xuyên hỏi chỉ để hỏi, hỏi cho có. Muốn phát triển bản thân bạn cần khắc phục nghiêm túc việc này.

Hãy lắng nghe và phản hồi. Khi bạn hỏi một câu hỏi, hãy chắc chắn rằng bạn thực sự lắng nghe câu trả lời. Đừng chỉ nghĩ đến câu hỏi tiếp theo của bạn mà bỏ qua những gì người khác nói. Hãy cho người trả lời biết rằng bạn đang quan tâm đến ý kiến của họ bằng cách gật đầu, cử chỉ, hoặc phát biểu tóm tắt lại những gì họ vừa nói. Hãy đặt những câu hỏi bổ sung để đi sâu vào vấn đề hoặc làm rõ những điểm mơ hồ.

Hãy đặt câu hỏi phù hợp với ngữ cảnh và mục đích. Không phải mọi câu hỏi đều thích hợp cho mọi tình huống. Bạn cần xác định mục đích của việc đặt câu hỏi là gì: để thu thập thông tin, để giải quyết vấn đề, để khơi gợi sự sáng tạo, hay để xây dựng mối quan hệ? Tùy vào mục đích đó, bạn có thể chọn loại câu hỏi, cách diễn đạt, và thứ tự phù hợp.

Ví dụ, nếu bạn muốn thu thập thông tin, bạn có thể dùng những câu hỏi trực tiếp và cụ thể, như “Bạn đã hoàn thành báo cáo chưa?” hoặc “Bạn đã gặp khó khăn gì trong quá trình làm việc không?”. Nếu bạn muốn giải quyết vấn đề, bạn có thể dùng những câu hỏi mở và khuyến khích sự tham gia, như “Bạn nghĩ chúng ta nên làm gì để khắc phục tình trạng này?” hoặc “Bạn có ý kiến gì về giải pháp mà tôi đề xuất không?”. Nếu bạn muốn khơi gợi sự sáng tạo, bạn có thể dùng những câu hỏi giả định và kích thích trí tưởng tượng, như “Bạn sẽ làm gì nếu bạn có quyền lực vô hạn?” hoặc “Bạn nghĩ điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta thử cách này?”. Nếu bạn muốn xây dựng mối quan hệ, bạn có thể dùng những câu hỏi cá nhân và thể hiện sự quan tâm, như “Bạn có kế hoạch gì cho cuối tuần này không?” hoặc “Bạn cảm thấy thế nào khi phải làm việc với khách hàng khó tính?”.

Để thành thạo kỹ năng cực kỳ quan trọng và hữu ích này, bạn cần kiên trì và kỷ luật. Hãy lưu video để xem lại khi cần, viết ra giấy những câu hỏi, thử nghiệm và quan sát sự khác biệt trong các tình huống thực tế trong đời sống của bạn.

Đặt câu hỏi đúng là kỹ năng quan trọng cho việc học tập hiệu quả và phát triển bản thân. Bằng cách tự hỏi bản thân và người khác những câu hỏi mang tính giải pháp, bạn sẽ khai phá được nhiều kiến thức mới, tạo ra những ý tưởng sáng tạo, và cải thiện hiệu quả công việc. Bạn cũng sẽ thiết lập được những mối quan hệ tốt đẹp và tin tưởng với người xung quanh. Hãy nhớ rằng, không có câu hỏi nào là ngu ngốc, mà chỉ có câu hỏi đúng và những câu hỏi sai. Hãy dũng cảm và tò mò để đặt ra những câu hỏi tốt nhất cho công việc và học tập hiệu quả của bạn.

Thongthai.vn